Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü: 2024 Yılına Bakış

Türkiye’de e-ticaret sektörü, 2023 yılında kaydettiği büyük büyüme ile dikkat çekici bir gelişim gösterdi. Bakanlığımız tarafından yayımlanan rapor, e-ticaretin dinamiklerini ve büyüme trendlerini detaylıca inceliyor. Bu blog yazısında, 2023 yılına dair önemli verileri ve 2024 yılı için yapılan tahminleri analiz ediyoruz.

🚀 E-Ticaret Hacmi:

• 2023 Yılı Büyümesi: 2023 yılında e-ticaret hacmi %115,15 artarak 1,85 trilyon TL’ye ulaştı (77,89 milyar $). Bu artış, dijitalleşme süreçlerinin hızlanması, tüketici alışkanlıklarının değişmesi ve pandemi sonrası normalleşme sürecinde online alışverişin tercih edilmesinin bir sonucu olarak görülebilir.
• Perakende E-Ticaret Hacmi: 989 milyar TL’ye ulaşan perakende e-ticaret hacmi, toplam hacmin önemli bir kısmını oluşturuyor. Bu, bireysel tüketicilerin online alışverişe yöneliminin yüksek olduğunu gösteriyor.
• 2019-2023 Bileşik Büyüme Oranı: Bu dönemde bileşik büyüme oranı %92 olarak gerçekleşmiştir. Bu, sektörün istikrarlı ve hızla büyüdüğünü göstermektedir.
• 2024 Yılı Tahmini: 2024 yılı için tahmin edilen 3,4 trilyon TL’lik hacim, e-ticaretin ekonomik boyutunun daha da genişleyeceğini gösteriyor. Perakende e-ticaretin 1,9 trilyon TL’ye ulaşması bekleniyor, bu da online perakendenin ekonomik faaliyetlerdeki payının artacağını işaret ediyor.

📈 E-Ticaret İşlem Sayısı:

• 2023 Yılı Artışı: E-ticaret işlem sayısı %22,25 artarak 5,87 milyar adede ulaştı. Bu artış, tüketicilerin online alışverişi daha sık tercih ettiğini ve işlem sayılarının da bu doğrultuda arttığını göstermektedir.
• Perakende E-Ticaret İşlem Sayısı: 1,68 milyar adede ulaşan perakende e-ticaret işlem sayısı, bireysel tüketicilerin aktif olarak online alışveriş yaptığını gösteriyor.
• 2019-2023 Bileşik Büyüme Oranı: %44 olarak gerçekleşen bileşik büyüme oranı, e-ticaret işlem sayılarının yıllar içerisinde nasıl hızla arttığını ortaya koyuyor.
• 2024 Yılı Tahmini: 2024 yılı için tahmin edilen 6,67 milyar adet işlem sayısı, e-ticaretin yaygınlığının daha da artacağını gösteriyor. Perakende e-ticaret için 1,81 milyar adet işlem bekleniyor, bu da bireysel alışverişin yoğunluğunu ortaya koyuyor.

💼 E-Ticaret İşletmeleri:

• İşletme Sayısı: 2023 yılında 559.412 işletme Türkiye genelinde e-ticaret yapmaktadır. Bu, girişimcilerin ve KOBİ’lerin e-ticarete yöneldiğini ve bu alanda faaliyet gösterdiğini gösteriyor.
• Pazaryerleri: Pazaryerlerinde e-ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısı 539.808 olarak belirlenmiştir. Bu, pazaryerlerinin e-ticaret için ne kadar önemli bir platform olduğunu göstermektedir.
• İşletme Türleri: E-ticaret yapan işletmelerin %76’sı şahıs işletmesi. Bu, küçük ölçekli işletmelerin e-ticarette aktif rol aldığını ve dijital dönüşümü benimsediğini göstermektedir.

👥 E-Ticaret İşletmelerinin Cinsiyet ve Yaşa Göre Dağılımı:

• Cinsiyet Dağılımı: E-ticaret faaliyetinde bulunan esnaf işletmesi sahiplerinin %70,5’i erkek, %29,5’i kadındır. Bu, kadın girişimcilerin de önemli bir bölümünü oluşturduğunu, ancak erkek girişimcilerin daha fazla olduğunu gösteriyor.
• Yaş Dağılımı: İşletme sahiplerinin yaşları çoğunlukla 25-44 yaş aralığındadır. Bu yaş grubu, dijital teknolojilere daha aşina ve e-ticareti aktif olarak kullanıyor.

💳 E-Ticaret Harcamalarının Yaşa Göre Dağılımı:

• En Yüksek Harcama Yaşı: 2023 yılında en yüksek e-ticaret harcamasını 29 yaşında olan tüketiciler gerçekleştirmiştir. Bu yaş grubu, dijital ortamda alışveriş yapmayı tercih eden ve ekonomik olarak aktif bir kitleyi temsil etmektedir.
• Yaş Gruplarının Harcama Oranları: E-ticaret hacminin yarısından fazlasını 25-36 yaş aralığındaki tüketicilerin yaptığı alışverişler oluşturmaktadır. Bu, genç yetişkinlerin e-ticareti yoğun olarak kullandığını gösteriyor.

📦 E-Ticarette Mal/Hizmet Sektörleri Dağılımı:

• Mal ve Hizmet Ticareti: E-ticaret hacminin %51’i mal ticareti, %49’u hizmet ticaretidir. Bu, hem fiziksel ürünlerin hem de hizmetlerin e-ticaret üzerinden yoğun olarak satıldığını göstermektedir.
• Kartlı İşlem Hacmi: Kartlı işlem hacminin %63’ü mal ticareti, %37’si hizmet ticaretidir. Bu, tüketicilerin daha çok mal alımı için kartlı ödemeleri tercih ettiğini göstermektedir.

🏅 Sektörlerin Yıllık Bileşik Büyüme Oranları:

• En Çok Büyüyen Sektör: 2019-2023 yıllarında en çok büyüyen sektör %171 yıllık bileşik büyüme oranı ile gıda ve süpermarket sektörü olmuştur. Pandemi sürecinde online gıda alışverişinin artması bu büyümeyi desteklemiştir.

👗 Sektör Bazında En Çok Sipariş Edilen Ürünler:

• Popüler Kategoriler: Giyim, ayakkabı ve aksesuar, elektronik, beyaz eşya ve küçük ev aletleri, yemek, gıda ve süpermarket ürünleri en çok sipariş edilen ürünler arasında yer almaktadır. Bu kategoriler, tüketici ihtiyaçlarına geniş bir yelpazede cevap vermektedir.

🎁 Özel Günlerde Öne Çıkan Kategoriler:

• Öne Çıkan Ürünler: Anneler gününde elektrik süpürgeleri, Kasım Ayı kampanyalarında ayakkabılar öne çıkmaktadır. Bu, özel günlerde ve kampanya dönemlerinde belirli ürünlerin daha fazla talep gördüğünü gösteriyor.

🛍️ En Düşük ve En Yüksek İşlem Sayısı Olan Günler:

• İşlem Yoğunluğu: En yüksek işlem sayısı 11 Kasım, Kasım İndirimleri gününde, en düşük işlem sayısı ise 6 Şubat, deprem felaketinde gerçekleşmiştir. Bu, belirli dönemlerde ve olaylarda e-ticaret işlem sayılarının nasıl değişebileceğini göstermektedir.

🕒 E-Ticaret Harcamalarının Saat Aralıklarına Göre Dağılımı:

• En Çok İşlem Yapılan Saatler: En çok işlem yapılan saat aralığı 18.00-00.00 (%43). Bu, tüketicilerin işten sonra ve akşam saatlerinde online alışverişi tercih ettiğini gösteriyor.

🚚 En Fazla Kargo Gönderimi Yapan ve Alan İller ile Kargo Teslim Süresi:

• Kargo Teslim Süresi: Ortalama kargo teslim süresi 46,2 saat. Bu, e-ticaret lojistiğinin etkinliğini ve hızını gösteren önemli bir metriktir.

🌍 İllerin E-Ticarete Uyum Endeksi:

• En Yüksek Uyumlu İller: E-ticarete uyumu en yüksek olan iller İstanbul, Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli’dir. Bu iller, dijitalleşmeye ve e-ticarete daha hızlı adapte olmuştur.

Sonuç:

2023 yılı, Türkiye’de e-ticaretin muazzam bir büyüme yaşadığı bir yıl oldu. Bu büyüme trendinin 2024 yılında da devam etmesi bekleniyor. E-ticaret hacminin ve işlem sayısının artması, işletmelerin bu alana daha fazla yatırım yapmasını gerektiriyor. Ayrıca, tüketici alışkanlıklarının ve demografik verilerin analiz edilmesi, işletmelerin stratejilerini belirlemesinde önemli bir rol oynayacak.